Jak rozmawiać z dzieckiem na temat śmierci
Jak rozmawiać z dzieckiem na temat śmierci
W pewnym momencie życia każdy z nas doświadcza starty kogoś bliskiego. Kiedy dotyka to dzieci w wieku przedszkolnym mogą pojawić się pytania: Co to jest śmierć? Dlaczego ktoś umarł? Co to znaczy, że umarł?
Temat śmierci jest jednym z trudniejszych do wytłumaczenia przedszkolakowi. Dzieci w wieku przedszkolnym potrafią zrozumieć tylko najprostsze wyjaśnienia związane z tematem śmierci, dlatego warto przedstawić temat maluchowi jak najbardziej dosłownie. Ważne jest, aby mówić prosto, bez metafor. Warto mówić prawdę i unikać abstrakcyjnych wytłumaczeń, które mogą być dla dziecka mało zrozumiałe, jak np. słowa „zasnął na zawsze”, „odszedł”, „poleciał do nieba”, „jest teraz z aniołkami”. Może się nam wydawać, że te słowa przyniosą dziecku otuchę, ale tak naprawdę nie wyjaśnią zjawiska, z którym mają do czynienia. Ważne jest, aby porozmawiać z dzieckiem w taki sposób, aby była to otwarta i szczera rozmowa, dostosowując słowa do wieku dziecku, mówić prosto i konkretnie. Poniżej umieściłam często zadawane pytania oraz przykłady jak można na nie odpowiedzieć.
- Co to znaczy, że ktoś umarł?
To oznacza, że serce danej osoby już nie bije, jego mózg nie pracuje, jego ciało nic nie czuje. Organizm przestał funkcjonować nie jest możliwe oddychanie, chodzenie, mówienie, jedzenie czy też picie. Po śmierci nie można wrócić- być zmarłym a później żywym. Śmierć jest nieodwracalna.
- Czy ja też umrę?
Tak, śmierć jest uniwersalna, wszystko, co żyje kiedyś umrze, rośliny, zwierzęta i ludzie. Ale wierze, że to nastąpi z długi czas, kiedy już będziesz miał dzieci i wnuki.
- Co się dzieje po śmierci?
Można odpowiedzieć, że tego tak naprawdę nikt nie wie, ale, że myślimy/ wierzymy, że dusza opuszcza ciało i leci wysoko do nieba, do miejsca gdzie spotyka inne dusze. ( Np. babci dziadka itp.) To miejsce jest tak wysoko i daleko, że nie da się tam dostać żadnym samolotem czy rakietą. Można dodać, że dusze nas widzą i słyszą z góry, możemy do nich pomachać, ale my ich nie widzimy i nie słyszymy.
- A co się dzieje z ciałem?
Można powiedzieć, że nasze ciało jest jak ubranie, które po śmierci zostawiam, ściągamy. Zostawiamy je w drewnianej specjalnej skrzyni- trumnie. Ta skrzynia trafia do grobu na cmentarzu. Co jakiś czas rodzina zmarłego przyjeżdża na cmentarz, zapala znicze, kładzie kwiaty- w ramach pamięci o tej osobie. I właśnie to robimy 1 listopada.
Mimo, że śmierć to bardzo trudny temat dla każdego, nie tylko dzieci, warto poruszyć go z dzieckiem od najmłodszych lat. Dzięki temu będzie oswojone z tym niełatwym do zrozumienia i bardzo trudnym do zaakceptowania faktem.
W inicjowaniu rozmów na tematy związane ze śmierci mogą pomóc książki o przemijaniu dopasowane do wieku dziecka. Ułatwią rozpoczęcie tego niełatwego tematu śmierci czy tęsknoty za kimś nieobecnym. Dzięki opowieścią oraz książką można przygotować dziecko oraz wytłumaczyć mu wcześniej, co oznacza śmierć, nie tylko wówczas, gdy odejdzie ktoś bliski z rodziny.
Książki o tematyce przemijania, pożegnania, straty.
- Jesień liścia Jasia. Opowieść o życiu dla małych i dużych, Autor: Buscaglia Leo F.
- Dokąd idziemy, kiedy znikamy?, Autor: Minhos Martins Isabel Matoso Madalena
- Trzecie życzenie Tumbo, Autor: Magda Małkowska
- Cudowna wyspa dziadka, Autor: Benji Davies
Dagmara Janiec- Psycholog